«Τα έθνη που
ξαγοράζουνε κάθε ώρα της ζωής τους με αίμα και μ’ αγωνία, πλουτίζουνται με
πνευματικές χάρες που δεν τις γνωρίζουνε οι καλοπερασμένοι λαοί. Αυτοί
απομένουνε φτωχοί από πνευματικούς θησαυρούς κι από ανθρωπιά, γιατί η
καλοπέραση κάνει χοντροειδή τον μέσα άνθρωπο. Ενώ ο πόνος κατεργάζεται τους
λαούς και τους καθαρίζει, όπως καθαρίζεται το χρυσάφι με φωτιά μέσα στο
χωνευτήρι. Για τούτο η δυστυχισμένη Ρωμιοσύνη στολίστηκε με κάποια αμάραντα
άνθη, που δεν τ’ αξιωθήκανε οι μεγάλοι κι οι τρανοί λαοί της γης...»
Φώτης Κόντογλου
Καμία άλλη
ημερομηνία δεν έχει εκχαρακτεί με τέτοιο τρόπο στις καρδιές και στις μνήμες
του, εν τω συνόλω, Ελληνισμού όσο η 29η Μαϊου. Στο συλλογικό υποσυνείδητο των
Ελλήνων η αποφράς αυτή ημέρα υποδηλοί την Άλωση της βασιλίς Πόλης των πόλεων
«που όμοιά της δεν υπήρξε, ούτε θα υπάρξει, γι’ αυτό και την προσκύνησαν όλοι
οι λαοί της γης».