Έπειτα από την επιτυχή προέλαση του Ελληνικού Στρατού στην Ελασσόνα (11 Οκτωβρίου 1912) ανέκυψε ένας μείζον προβληματισμός σχετικά με την πορεία που θα έπρεπε να ακολουθήσει ο Ελληνικός Στρατός. Το Ελληνικό Στρατηγείο με αρχηγό τον Διάδοχο Κωνσταντίνο, θεωρούσε ότι η πορεία του ελληνικού στρατού θα έπρεπε να καθοριστεί ανάλογα με τις κινήσεις του οθωμανικού στρατού, με τη σκέψη ότι βασικός στρατιωτικός στόχος σε ένα πόλεμο είναι η νίκη του αντίπαλου στρατού και όχι η κατάληψη θέσεων. Η πολιτική ηγεσία θορυβημένη από την νικηφόρα πορεία του βουλγαρικού στρατού και την πορεία του προς τη Θεσσαλονίκη, θεωρεί ότι οι ελληνικές δυνάμεις θα πρέπει να κινηθούν άμεσα στην πόλη.
Στις 13 Οκτωβρίου 1912 αφού είχε ακολουθήσει η κατάληψη της Κοζάνης ο Διάδοχος Κωνσταντίνος δέχεται τηλεγράφημα από τον υπουργό Εξωτερικών κύριο Κορομηλά ο οποίος απαριθμούσε τις νίκες των αντίπαλων στρατευμάτων χωρίς να κάνει καμία αναφορά στις επιτυχίες του Ελληνικού στρατού, υποδεικνύοντας τις επόμενες κινήσεις του στρατού. Η οργισμένη απάντηση του Διάδοχου Κωνσταντίνου έφτασε άμεσα : «Ευχαρίστως εμάθαμε τας επιτυχίας του βουλγαρικού, σέρβικου και μαυροβουνιωτικού στρατού» ... «αποτελεί κατόρθωμα του ελληνικού στρατού απαιτήσαν ολόκληρον την έντασιν των δυνάμεων του, δυνάμενον να τιμήση οιονδήποτε στρατόν, τον οποίο δεν παραγνωρίζεται ούτε να υποτιμάται» και κατέληγε φανερά εκνευρισμένος με την εξής φράση « Θα εξακολουθήσω με την αυτήν έντασιν δυνάμεων επιδιώκων την καταστροφή του εχθρού επί τη βάσει του σχεδίου το οποίον προδιέγραψα και του οποίου τον αντικειμενικόν σκοπόν μόνος εγώ είμαι αρμόδιος και υπεύθυνος να κανονίζω. Παρακαλώ δε υμάς όπως ευαρεστούμενος μη προσπαθήτε όπως επηρεάζητε την διεύθυνσιν των επιχειρήσεων».
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος απέστειλε τηλεγράφημα με το οποίο ζητούσε ενημέρωση και κατέληγε ως εξής « Αναμένω να μοι γνωρίσετε την περαιτέρω διεύθυνσιν ην θα ακολουθήσει η προέλασης του στρατού Θεσσαλίας. Παρακαλώ μόνον να έχετε υπ' όψιν ότι σπουδαίοι πολιτικοί λόγοι επιβάλλουσι να ευρηθώμεν μίαν ώραν ταχύτερον εις την Θεσσαλονίκην». Όμως οι σχετικές διαταγές για προέλαση προς τη Θεσσαλονίκη είχαν ήδη εκδοθεί απο τον Διάδοχο Κωνσταντίνο.
Έπειτα από την επιτυχημένη μάχη των Γιαννιτσών ο ελληνικός στρατός φτάνει έξω από την πόλη της Θεσσαλονίκης στις 25 Οκτωβρίου 1912. Εκεί ξεκίνησαν πυρετώδεις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Διαδόχου Κωνσταντίνου και του Ταξίν Πασά σχετικά με την παράδοση της Θεσσαλονίκης. Ο Διάδοχος απαιτούσε την παράδοση του οπλισμού του τούρκικου στρατού αλλά και την καθολική παράδοση των τούρκικων στρατιωτικών μονάδων της πόλης. Έπειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις τελικά ο Ταξίν Πασάς απεδέχθη τους όρους του Διαδόχου και την νύχτα της 26 Οκτωβρίου-27 Οκτωβρίου 1912 οι αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού Ιωάννης Μεταξάς και Βίκτωρ Δούσμανης στο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης υπέγραψαν το πρωτόκολλο παράδοσης της πόλης στον ελληνικό στρατό.
Μη γνωρίζοντας την επιτυχή έκβαση της διαπραγμάτευσης του Διαδόχου Κωνσταντίνου ο οποίος επιθυμούσε να διασφαλίσει των πλήρη αφοπλισμό των οθωμανικών στρατευμάτων ώστε να μην διεξαχθεί μάχη εντός της πόλης με δυσάρεστες συνέπειες στον άμαχο πληθυσμό, ο Ελευθέριος Βενιζέλος έστειλε το ακόλουθο τηλεγράφημα προς το Διάδοχο Κωνσταντίνο και στο Βασιλέα Γεώργιο Α' το οποίο έλεγε: «Παραγγέλλεσθε ν' αποδεχθήτε την προσφερόμενης υμίν παράδοσιν της Θεσσαλονίκης και εισέλθητε εις αυτήν ανευ τινος αναβολής. Καθιστώ υμάς υπεύθυνον δια πάσαν αναβολήν έστω και στιγμής».
Όμως όταν εστάλη το τηλεγράφημα ο Διάδοχος Κωνσταντίνος είχε ήδη συμφωνήσει και παραλάβει την πόλη οπότε απέστειλε την ακόλουθη απάντηση: «Συναισθάνομαι πλήρως την ευθύνην ην φέρω και παρακαλώ να μη μοι οπομιμνήσκηται τούτο δι' οποιαδήποτε υπόθεσιν. Εάν ώφειλον η ου να παραδεχθώ την παράδοσιν της Θεσσαλονίκης ήμην ο μόνος αρμόδιος να κρίνω ευρισκόμενος επί τόπου και επιβάλλω τους όρους . Απόδειξις δε το επιτευχθέν αποτέλεσμα»
Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, παραδίνονταν ως αιχμάλωτοι 25.000 τούρκοι στρατιώτες και 1.000 αξιωματικοί. Στην κατοχή του ελληνικού στρατού περιέρχονταν όλος ο βαρύς και ελαφρύς οπλισμός του σχηματισμού (70 πυροβόλα, 30 πολυβόλα, 70.000 τυφέκια και πυρομαχικά). Το πρωί της 27ης Οκτωβρίου εισήλθαν στη Θεσσαλονίκη δύο τάγματα ευζώνων και ύψωσαν την ελληνική σημαία στο Διοικητήριο, ενώ οι υπόλοιπες ελληνικές δυνάμεις άρχισαν να λαμβάνουν θέσεις στα υψώματα γύρω από την πόλη.
Στις 28 Οκτωβρίου 1912, τα ελληνικά στρατεύματα εισήλθαν θριαμβευτικά στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Την επόμενη ημέρα εισήλθε έφιππος στη πόλη ο Βασιλεύς Γεώργιος Α συνοδευόμενος από το Διάδοχο Κωνσταντίνο.
Ζήτω η ΕΛΕΥΘΕΡΗ - ΕΛΛΗΝΙΚΗ Θεσσαλονίκη
Γραφείο Τύπου
Ε.Κ.Φ. ΔΡΑΣΙΣ-Κ.Ε.Σ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου