Συνοπτικά η πρόσφατη ιστορία της Β. Ηπείρου.

Η Β. Ήπειρος από την αρχαιότητα, όταν κατοικήθηκε από τις πρώτες Ελληνικές (Ηπειρώτικες) φυλές, μέχρι και σήμερα διατηρεί τον Ελληνικό της χαρακτήρα. Με το πέρασμα των χρόνων, όπως κάθε Ελληνική γη πέρασε μέσα από διάφορες καταστάσεις και συμβάντα αλλά ποτέ δεν αλλοιώθηκε η Εθνική της ταυτότητα. Όσα δεινά και αν πέρασε, πάντα αγωνιζόταν για τη λευτεριά και την προσάρτηση της στο Ελλαδικό κράτος. Το 1912 με τη πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η Ελληνική κυβέρνηση αξιώνει τη προσάρτηση της Βόρειας Ηπείρου στο Ελληνικό κράτος, κάτι που δεν γίνεται αποδεκτό και περνά υπό αλβανική διοίκηση. Με το ξέσπασμα του Α'(1912) και Β'(1913) Βαλκανικού πολέμου, ο Ελληνικός στρατός απελευθερώνει το ένα Ελληνικό χωριό μετά το άλλο και η Βόρειος Ήπειρος περνά σε Ελληνικά χέρια. Με τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων, οι Μεγάλες δυνάμεις αναγνωρίζουν την Αλβανία ως ανεξάρτητο κράτος και με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας της παραχωρείται η περιοχή της Βόρειας Ηπείρου. Παρά την αρχική άρνηση της κυβέρνησης Βενιζέλου, τελικά στις 13 Φεβρουαρίου 1914 αποχωρούν τα Ελληνικά στρατεύματα από τη Βόρειο Ήπειρο.

Οι Βορειοηπειρώτες, προδομένοι από το Ελληνικό κράτος ξεκινούν Αυτονομιστικό αγώνα και συγκροτούν ένοπλες δυνάμεις. Στις 17 Φεβρουαρίου 1914 υψώνεται και επίσημα έξω από το Αργυρόκαστρο, η σημαία της Αυτονομίας, παρουσία κλήρου, λαού και 2.000 ενόπλων. Οι αλβανοί ταυτόχρονα εξαπολύουν ένα άγριο πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων. Μετά από αλλεπάλληλες συγκρούσεις Ελλήνων Ηπειρωτών και αλβανών, οι αλβανοί αναγκάζονται και υποχωρούν. Συμβιβάζονται τελικά στις 17 Μαΐου υπογράφοντας το πρωτόκολλό της Κέρκυρας και αναγνωρίζουν την Αυτονομία της Βόρειας Ηπείρου και δεσμεύονται για την διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας στα σχολεία αλλά και την Θρησκευτική Ελευθερία του Ελληνικού πληθυσμού. Το πρωτόκολλο όμως δεν θα τεθεί άμεσα σε ουσιαστική εφαρμογή, αφού ξεσπά ο Α' παγκόσμιος πόλεμος και η αλβανική κυβέρνηση καταρρέει. Ο Ελληνικός στρατός εισέρχεται για δεύτερη φορά στη Βόρεια Ήπειρο και η περιοχή τίθεται υπό την προστασία του Ελληνικού κράτους.

Με το πέρας του Α' παγκόσμιου πολέμου, οι Σύμμαχοι δωρίζουν ξανά την περιοχή στην Αλβανία. Παρά την δέσμευση των Αλβανών για σεβασμό των Βορειοηπειρωτών και της Ελληνικής τους διαπαιδαγώγησης, το αλβανικό κράτος, διαχρονικά μέχρι το 1934, κλείνει και τα 360 Ελληνικά σχολεία της περιοχής. Με την παρέμβαση της Κοινωνίας των Εθνών, κάποια σχολεία θα ξανά λειτουργήσουν, μόνο εντός της μειονοτικής ζώνης (103 χωριά).

Κατά τη διάρκεια του Β' παγκόσμιου πολέμου, η Αλβανία παραδίδεται αμαχητί στην Ιταλία και με το ξέσπασμα του ελληνο-ιταλικού πολέμου στα βουνά της Πίνδου τα Ελληνικά χωριά απελευθερώνονται για ακόμα μια φορά και η κάθε νίκη δίνει χαρά και ενθουσιασμό σε ολόκληρο τον Ελληνισμό. Με τη πτώση της Ελλάδας στα χέρια των Γερμανών η Βόρειος Ήπειρος περνά στα χέρια των Ιταλών. Κατά τη διάρκεια της ιταλικής κατοχής, πολλοί Βορειοηπειρώτες οργάνωσαν ένοπλα τμήματα, το γνωστό Μ.Α.Β.Η. (Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου). Οι κατακτητές θα συμπεριφερθούν στους Βορειοηπειρώτες με αβάσταχτη σκληρότητα. Θα κάψουν πάνω από 6.200 σπίτια ενώ υπολογίζεται ότι εκτελέστηκαν περίπου 1.700 Έλληνες.

Τα χειρότερα έπονται όμως για τους Βορειοηπειρώτες, αφού με το τέλος του Β' παγκόσμιου πολέμου, περνούν ξανά υπό αλβανική διοίκηση. Άλλη μια αβάσταχτη περίοδος για τον Ελληνισμό της Βόρειας Ηπείρου ξεκίνησε αφού στην εξουσία ανεβαίνει ο σταλινιστής Ενβέρ Χότζα, ο οποίος έλαβε δρακόντεια μέτρα κατά του Ελληνισμού. Απαγορεύει την διδασκαλία Ελληνικής Ιστορίας, από τη μειονοτική ζώνη αφαιρείται η Χιμάρα, πολλοί Βορειοηπειρώτες μεταφέρονται εκτός μειονοτικής ζώνης με τη βία, ενώ τοπωνύμια και Ελληνικές ονομασίες μεταλλάσσονται με αλβανικές. Επίσης θα απαγορευθεί η χρήση της Ελληνικής γλώσσας εκτός της μειονοτικής ζώνης. Η απόπειρα διαφυγής στην Ελλάδα τιμωρείται με θανατική ποινή, και εξορία των συγγενών του στη βόρεια Αλβανία. Το 1967 η Αλβανία γίνεται το πρώτο άθεο κράτος, καταργώντας όλες τις θρησκείες. Εκκλησίες καταστρέφονται και μετατρέπονται σε αποθήκες, ενώ απαγορεύεται οποιαδήποτε θρησκευτική εκδήλωση. Αρχίζουν οι εκτελέσεις, οι μαζικές εκτοπίσεις, οι εξορίες, οι φυλακίσεις και το κυριότερο η ώθηση των ανθρώπων να κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλο με συνέπεια να σπάσουν οι συγγενικοί και φιλικοί δεσμοί. Όλοι οι κληρικοί φυλακίζονται, ενώ απαγορεύεται και η κατοχή εικόνων.

To 1987 η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ άρει το εμπόλεμο με την Αλβανία, δηλαδή εγκαταλείπει κάθε διεκδίκηση στην Βόρεια Ήπειρο, χωρίς κανένα αντάλλαγμα και χωρίς καν να το ζητήσει η Αλβανία. Οι σχέσεις θα ενταθούν ξανά με τη πτώση του κομουνισμού το 1991 στην Αλβανία μέχρι το Μάρτιο του 1996, όταν θα υπογραφεί σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας.

Σήμερα οι Βορειοηπειρώτες μπορούν να έρχονται στην Ελλάδα, ενώ παλαιότερα τους απαγορευόταν. Η Ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει τους Έλληνες της Βόρειας Ηπείρου, όπως και τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης της Κύπρου και του Πόντου, με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζει όλους τους μετανάστες. Πλέον έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν Ελληνική ταυτότητα, μόνο που σε αυτή αναγράφονται τα αδιανόητα: Ομογενείς αλλοδαποί.

Η Ιστορία Δεν ξεγράφεται!!

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ ΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ, ΘΑ ΞΑΝΑΓΥΡΙΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΘΑ ΤΡΕΜΕΙ Η ΓΗ!!

Κωστής Αντωνιάδης 

Φεβρουάριος 2011